دیسپرسانت

دیسپرس کننده یا دیسپرسانت:

ماده پراکنده کننده، دیسپرس کننده، دیسپرسانت، پخش کننده یا عامل پراکندگی ماده ای است که به طور معمول مانند سورفکتانت عمل می کند یعنی به کلوئیدها یا امولسیون ها اضافه می شود تا جداسازی ذرات را بهبود بخشد و از نشست یا جمع شدن آن ها جلوگیری کند. در واقع مواد پخش کننده یا دیسپرسانت ها با نفوذ به داخل کلونی ها، باعث از هم پاشیده شدن آن ها می شوند. نقش اصلی پخش کننده ها، جلوگیری از ته نشینی و پخش نمودن ذرات در محیط های آبی است.

کاربرد پراکنده کننده:

پخش کننده ها به طور گسترده ای برای ایجاد ثبات در محصولات مختلف صنعتی و صنایع دستی مانند رنگ ها، مایعات و سس سالاد استفاده می شوند. در فرمولاسیون نرم کننده ها یا فوق روان کننده ها، که برای بهبود کارایی خمیرها مانند بتن و خاک استفاده می شوند، به طور معمول از دیسپرسنت استفاده می شود.

روغن موتور خودرو، حاوی مواد شوینده و دیسپرس کننده است. مواد شوینده بر پایه فلز از تجمع لاک الکل مانند رسوبات روی دیواره های سیلندر جلوگیری می کنند. آن ها همچنین اسیدها را خنثی می کنند. پراکنده کننده ها آلودگی ها را به حالت تعلیق حفظ می کنند.

پخش کننده ها برای جلوگیری از تشکیل بیوفولینگ یا بیوفیلم در فرآیندهای صنعتی استفاده می شوند. همچنین می توان لجن باکتری را پراکنده کرد و کارایی بایوسیدها را افزایش داد.

در تولید گچ و بتن از پخش کننده ها به عنوان نرم کننده یا فوق روان کننده در فرمولاسیون های بتنی استفاده می شود تا ضمن حفظ خاصیت کسری (جریان) مورد نیاز، از آب کم شود. مقدار آب کم ، بتن را مستحکم تر و در برابر آب نفوذ نمی کند. به همین ترتیب، از پراکنده کننده ها به عنوان نرم کننده در دوغاب گچ در هنگام تولید تخته سنگ استفاده می شود، تا مقدار آب مصرفی را کاهش دهد. مصرف کم آب باعث می شود که با استفاده از انرژی کم، تخته زمینه خشک شود.

پراکندگی هدف اصلی در استفاده از مواد شوینده است. شوینده ها همچنین در برخی از برنامه ها به عنوان امولسیون کننده استفاده می شوند. مواد شوینده لباس و آلودگی را در مواد مختلفی که به طور طبیعی پراکنده می شوند، محصور می کنند.

هدف اصلی استفاده از دیسپرس کننده ها، شکستن لکه های نفتی تشکیل شده داخل ستون آب است. استفاده از پخش کننده ها بر هزینه های واکنش تولید نفت موثر است و آسیب های منابع مهم و حساس را به حداقل می رساند.

استفاده از دیسپرسانت در آب ها:

پراکنده کننده ها می توانند مقدار روغن سطحی را کاهش دهند، در نتیجه با حذف روغن از سطح آب و جلوگیری از برخی از تأثیرات ساحل، با معایب احتمالی، مانند تأثیرات بر روی پلانکتون یا موجودات دیگر دریایی مواجه می شویم.

از پخش کننده ها می توان برای پراکنده کردن لکه های روغن استفاده کرد. آن ها ممکن است با انتقال آن به ستون آب، به سرعت مقادیر زیادی از انواع روغن های خاص را از سطح دریا پراکنده کنند. آن ها باعث از بین رفتن لکه روغن و تشکیل میسل های محلول در آب می شوند که به سرعت رقیق می شوند. سپس به طور موثر در حجم بیشتری از آب از سطح محل پخش روغن پخش شود. آن ها همچنین می توانند تشکیل امولسیون های مداوم روغن در آب را به تأخیر بیندازند.

کاربرد پخش کننده ها در صنعت فرآیند:

در صنعت فرآیند، عوامل پراکنده به مایعات فرآیند اضافه می شوند تا با پراکندگی دقیق آن ها از رسوبات ناخواسته جلوگیری کنند. عملکرد آن ها در هر دو محیط آبی و غیر آبی است.

مکانیسم عملکرد پخش کننده روغن:

پخش کننده روغن مخلوطی از امولسیون کننده ها و حلال ها است که به شکستن قطرات کوچک نفت در اثر نشت نفت کمک می کند. قطرات کوچک به راحتی در حجم آب پراکنده می شوند و پ توسط میکروب های موجود در آب تجزیه می شوند. اگرچه غوطه ور شدن نفت با مواد پخش کننده ممکن است باعث شود که در معرض حیات دریایی سطح قرار نگیرد، اما باعث می شود که حیوانات در زیر آب زندگی کنند، که ممکن است توسط سمیت نفت و پراکندگی آسیب ببیند. اگرچه مواد دیسپرسنت میزان نفتی که در ساحل فرود می آید را کاهش می دهند، اما ممکن است باعث نفوذ سریع تر و عمیق تر نفت در مناطق ساحلی شوند، جایی که به راحتی تجزیه نمی شوند.  

انواع دیسپرسانت:

پخش کننده ها بر اساس نسل و نوع خود طبقه بندی می شوند:

• دیسپرسانت های نسل اول
• دیسپرسانت های نسل دوم
• دیسپرسانت های نسل سوم

اولین محصولات تولید شده در دهه 1960، مشابه پاک کننده های صنعتی و چربی گیر با سمیت بالای آب بود. پخش کننده های نسل اول دیگر در پاسخ به نشت روغن استفاده نمی شوند.

پراکنده کننده های نسل دوم ، که به آن پراکنده کننده های نوع I نیز می گویند، صراحتاً برای درمان نشت روغن در دریا با پاشش از قایق طراحی شده اند. آن ها حاوی یک حلال هیدروکربن با محتوای معطر کم یا فاقد مواد معدنی و به طور معمول 15 تا 25٪ سورفاکتانت هستند. این دیسپرس کننده ها را بدون رقیق شدن، استفاده می کنند.

پراکنده کننده های نسل سوم شامل ترکیبی از دو یا چند سورفاکتانت با حلال های تقطیر گلیکول و سبک نفت هستند. متداول ترین سورفاکتانت های مورد استفاده غیر یونی و آنیونی هستند. غلظت سورفاکتانت با حلال بین 25 تا 65 درصد است و بیشتر از محصولات نوع I است.

انواع پخش کننده های روغن:

هگزا متا فسفات سدیم و متا فسفات سدیم از انواع دیسپرس کننده ها هستند. اما اگر به طور کلی انواع دیسپرس کننده های روغن را دسته بندی کنیم، می بینیم که شامل دو نوع عمده می باشند:

• نوع مرسوم:

  پراکنده کننده های نوع معمولی مخلوطی از حلال های هیدروکربن های غیر معطر هستند و بیشتر برای تمیز کردن خط ساحلی استفاده می شوند. در زمان استفاده آن ها به صورت رقیق نشده مصرف می شوند. مقدار دوز این نوع مواد پخش کننده در محدوده 30-100٪ مقدار نشت روغن نگه داشته می شود.

• دیسپرسانت کنسانتره:

  پخش کننده غلیظ از محبوبیت بیشتری برخوردار است زیرا کار با محصولات غلیظ بسیار ساده تر است. این ماده پخش کننده از مخلوط اکسیژنات مانند گلیکول و هیدروکربن غیر معطر تشکیل شده است. آن ها می توانند پس از رقیق شدن استفاده شوند.

مکانیسم واکنش پخش کننده ها:

• پخش کننده ها شامل سورفاکتانت و حلال روی سطح روغن (نفت) اسپری شده و باعث حرکت محلول ها به داخل روغن می شوند.
• حرکت مولکول های سورفاکتانت روی سطح آب یا روغن متصل شده، باعث کاهش واکنش سطحی شده و قطرات کوچک نفت را به آرامی می شکنند.
• قطرات توسط همزدن، به سرعت پخش شده و در نهایت توسط میکرواورگانیسم هایی مانند قارچ ها و باکتری ها تخریب شده اند.

موثرترین راه برای پاکسازی نشت روغن چیست؟

استفاده از مواد پخش کننده، بوم و ضد کف بیشترین روش هایی هستند که برای پاک سازی نشت روغن اقیانوس استفاده می کنند. همه روش ها دارای مزایا و معایبی هستند. اثر بخشی به شرایط بستگی دارد. مقدار و نوع روغن، جریان و جزر و مد اقیانوس و هوا نیز از جمله عوامل موثر در نشت روغن می باشد. برخی از روش ها می توانند برای محیط زیست مضر باشند.

کاربرد پخش کننده در نشت نفت:

استفاده از پخش کننده ها یکی از چندین واکنش مهم به نشت نفت در دریا می باشد. دیسپرس کننده ها در به حداقل رساندن میزان استفاده از مخازن زیر زمینی تاثیر گذارند به گونه ای که وقتی نفت و روغن به سطح آب می رسند، با استفاده از این مواد، روغن روی سطح آب می ماند.

افزودن دیسپرس کننده به نفت و گاز، باعث افزایش نسبت روغن نشت شده برای شکستن قطرات کوچک نفتی که در ستون آب پخش شده اند، می شود و همچنین به رقیق کردن قطرات داخل ستون و تجزیه آن ها کمک می کند. بر خلاف قطرات بزرگ نفتی که تا سطح دریا شناور خواهند شد.

سورفکتانت موجود در پخش کننده ها باعث کاهش واکنش آب و روغن که بین نفت و آب وجود دارد، می شود و این عمل، باعث انتشار گازهای زیرزمینی برای تبدیل نسبت بیشتری از نفت به قطرات کوچک نفت می گردد.

پراکنده شدن نفت نشت شده در ستون آب مزایا و خطراتی به همراه دارد. افزودن پخش کننده ها باعث بیشتر شدن روغن و یا نفت بر روی سطح آب می شود.

مکانیزم دیسپرسانت یا دیسپرسکننده:

پخش کننده ها، مخلوط های سورفکتانت در حلال ها می باشند. دیسپرس کننده ها از طریق واکنش های سطحی، عمل می کنند. مولکول های واکنش فعال سطحی مانند سورفاکتانت ها، دارای دو بخش می باشند:

• بخش آبدوست
• بخش روغن دوست

این دو بخش به هم متصل هستند.

انواع پخش کننده ها بر اساس ماهیت یونی:

• آنیونی (با بخش آبدوست منفی)
• غیر یونی (با یک قسمت آبگریز)
• کاتیونی (با بخش آبدوست مثبت)
• آمفوتریک (ترکیب کاتیونیک و آنیونی در همان مولکول)

معمولا عملکرد سورفاکتانت ها، ایجاد تنش بین دو فاز مایع است. سورفاکتانت ها که در پاک کننده های معمولی استفاده می شوند، باعث کاهش تنش سطحی ستون آب می شوند.

بعضی از سورفکتانت های غیر یونی یک قسمت هیدروفیلی بر اساس (سوربیتول حاصل از قند) و یک قسمت اولئوفیلیکی بر اساس اسید چرب (روغن گیاهی) دارند. این سورفکتانت های غیر یونی دارای نام تجاری عمومی (Spans) هستند. استفاده دیگر از سورفکتانت های غیر یونی، در استرهای اتوکسی شده ی قندی می باشد و هم چنین از سورفاکتانت آنیونی در بسیاری از پخش کننده های مدرن مانند دی ایزو اکتیل سدیم نیز استفاده می کنند. از سولفوسوکسینات ها در بسیاری از موارد نظیر انواع مختلف دترجنت ها استفاده می شود.

مزایای پخش کننده یا دیسپرس کننده:

• به حداقل رساندن آسیب های بالقوه و اختلال در محیط زیست
• افزایش سرعت تجزیه طبیعی و زیست محیطی
• کاهش بخارات مضر
• عملیات پاکسازی خط ساحلی

کاربرد دیسپرسنت در آب های زیر زمینی:

این مواد، قطرات روغن ورودی به آب به قطرات در اندازه کوچکتر تبدیل می کنند. این باعث افزایش میزان انتقال (ترکیبات محلول در آب) از روغن به آب می شود. یکی دیگر از عوامل اثر آن، کاهش غلظت است. مانع از تجزیه روغن توسط میکرواورگانیسم ها می شود.

لیست قیمت پخش کننده ها: