تری سدیم فسفات (TSP)

تری سدیم فسفات یا TSP چیست؟

پتروشیمی دانشمند تولید کننده سدیم تری فسفات یا STP می باشد.

تری سدیم فسفات (TSP) یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Na₃PO₄ است. از نظر شکل ظاهری این ماده به فرم جامد سفید رنگ، در فرم دانه ای (پودری) یا کریستالی می باشد که در آب بسیار محلول است و محلول قلیایی تولید می کند.

در فرم تجاری شکل ظاهری آن معمولا به صورت پودر سفید رنگ یافت می شود، همچنین می توان آن را تری سدیم ارتوفسفات یا به سادگی فسفات سدیم نیز نامید.

TSP معمولاً ارزان قیمت است و به شکل یک پودر خشک بی بو است که باید کاملاً با آب داغ مخلوط شود تا محلولی عمدتاً شفاف، هرچند کمی کدر را تشکیل دهد.

جدول مشخصات فنی سدیم تری فسفات یا STP

انواع گریدهای TSP

سدیم تری فسفات در دو گرید صنعتی و غذایی به بازار عرضه می شود اما لازم است بدانید که این کالای تجاری اغلب تا حدی هیدراته است و ممکن است از فرم بی آب یا خشک با فرمول Na₃PO₄ تا فرم دودکاهیدرات یا دوازده آبه با فرمول Na₃PO₄·12H₂O باشد.

که اگر فرم آبدار آن را تا دمای 76 درجه سانتیگراد حرارت داد، می توان آن را به فرم خشک یا بدون آب تبدیل کرد.

تولید تری سدیم فسفات

تری سدیم فسفات با خنثی سازی اسید فسفریک با استفاده از کربنات سدیم تولید می شود و سپس دی سدیم هیدروژن فسفات تولید می کند. حال دی سدیم هیدروژن فسفات تولید شده با هیدروکسید سدیم واکنش داده و در نهایت تری سدیم فسفات و آب را تشکیل می دهد.

Na₂CO₃ + H₃PO₄ → Na₂HPO₄ + CO₂ + H₂O

Na₂HPO₄ + NaOH → Na₃PO₄ + H₂O

مزایای TSP

• ارزان قیمت است.
• به راحتی در دسترس است.
• خاصیت پاک کنندگی آن بسیار عالی است.
• در صورت نیاز می توان محلول قوی تر یا ضعیف تری از آن تهیه کرد.
• در صورت خشک نگه داشتن آن، ماندگاری طولانی دارد.
• جایگزین های TSP به راحتی در دسترس هستند.

ساختار تری سدیم فسفات

تفاوت سدیم تری فسفات با سدیم تری پلی فسفات  

هر دو ترکیب از نمک سدیم مشتق شده اند اما از نظر فرمول شیمیایی و کاربرد با یکدیگر متفاوتند.

سدیم تری فسفات 3 اتم سدیم دارد و 1 اتم فسفر و 3 اتم اکسیژن اما سدیم تری پلی فسفات دارای 5 اتم سدیم و 3 اتم فسفر و 10 اتم اکسیژن است.

کاربرد تری سدیم فسفات

• TSP به عنوان یک عامل تمیز کننده وپاک کننده لکه استفاده می شود و در واقع ماده چربی زدا محسوب می شود.
• همچنین به عنوان روان کننده نیز کاربرد دارد.
• تری سدیم فسفات در صنایع غذایی به عنوان افزودنی مواد غذایی نیز کاربرد دارد.
• در فرآیند کلرزنی به عنوان ضد عفونی کننده و سفید کننده مانند هیپوکلریت سدیم استفاده می شود. با استفاده از NaOCl به جای مقداری از پایه برای خنثی کردن اسید فسفریک تهیه می شود.
• TSP به عنوان یک ماده در شارهای طراحی شده برای اکسیژن زدایی از فلزات غیر آهنی برای ریخته گری استفاده می شود.
• می توان از آن در تولید سرامیک برای کاهش نقطه جریان لعاب استفاده کرد.
• در نقاشی صنعتی، TSP هنوز برای تمیز کردن، چربی‌زدایی و براق‌زدایی دیوارها قبل از رنگ‌آمیزی رایج است. STP براقیت رنگ های روغنی را می شکند و منافذ رنگ مبتنی بر لاتکس را باز می کند و سطحی را برای چسبندگی لایه بعدی فراهم می کند.
• به عنوان نمک حمام نیز کاربرد دارد.
• در بویلر ها و کولینگ تاورها از این ماده به منظور رسوب زدایی برای داشتن آبی با کیفیت بالاتر استفاده می کنند.
• از گرید خوراکی این ماده در صنعت داروسازی نیز استفاده می شود.

لیست قیمت تری سدیم فسفات