سوربیتول

سوربیتول یا همان گلوسیتول، نوعی کربوهیدرات است که در دسته ای از الکل های قندی به نام پلیول ها قرار می گیرد. در برخی از میوه ها یافت می شود و همچنین به صورت تجاری برای حفظ رطوبت و افزودن شیرینی تولید می شود.

این الکل قندی طعم شیرین دارد که بدن انسان آن را به آرامی متابولیزه می کند. می توان آن را با کاهش گلوکز به دست آورد، که گروه آلدهید تبدیل شده (-CHO) را به یک گروه الکل اولیه (-CH₂OH) تغییر می دهد. بیشتر سوربیتول از نشاسته سیب زمینی تهیه می شود، اما در طبیعت نیز یافت می شود، به عنوان مثال در سیب، گلابی، هلو و آلو، سوربیتول وجود دارد. این ماده توسط سوربیتول-6-فسفات 2-دهیدروژناز به فروکتوز تبدیل می شود. سوربیتول ایزومر مانیتول، الکل قند دیگری است. این دو تنها در جهت گیری گروه هیدروکسیل در کربن 2 متفاوت هستند. در حالی که این دو الکل قند مشابه هستند، اما منابع بسیار متفاوتی در طبیعت دارند و نقاط ذوب و موارد استفاده آن ها نیز متفاوت است.

تولید سوربیتول:

سوربیتول ممکن است از طریق یک واکنش کاهش گلوکز سنتز شود، که در آن گروه آلدهید تولید شده به یک گروه هیدروکسیل تبدیل می شود. واکنش به نیکوتین‌آمید آدنین دی‌نوکلئوتید (NADH) نیاز دارد و توسط آلدوز ردوکتاز کاتالیز می شود. لازم است بدانید که NADH در تمام سلول های بدن وجود دارد. در اولین مرحله از مسیر پلیول متابولیسم گلوکز، میزان گلوکز کاهش می یابد، که این عمل در عوارض متعدد دیابت نقش دارد:

سوربیتول همچنین ممکن است از طریق هیدروژناسیون کاتالیزوری d-گلوکز برای تشکیل d-سوربیتول سنتز شود. این فرآیند ر دمای 120 درجه سانتیگراد به مدت 1 ساعت رخ می دهد.

جدول مشخصات فنی سوربیتول

کاربرد سوربیتول در شیرین کننده ها

سوربیتول یک جایگزین قند است. این ماده حدود 60 درصد به شیرینی ساکارز (شکر سفره) است. سوربیتول به عنوان یک شیرین کننده مغذی شناخته می شود، زیرا مقداری انرژی غذایی را فراهم می کند. بخشی از روده کوچک جذب شده و در بدن متابولیزه می شود و بخشی در روده بزرگ تخمیر می شود. تخمیر اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، اسید استیک، اسید پروپیونیک و اسید بوتیریک تولید می‌کند که بیشتر جذب می‌شوند و انرژی را تامین می‌کنند، اما همچنین دی اکسید کربن، متان و هیدروژن تولید می‌کند که انرژی تولید نمی‌کنند. اغلب در غذاهای رژیمی (از جمله نوشیدنی های رژیمی و بستنی)، نعناع، شربت های سرفه و آدامس های بدون قند استفاده می شود. اکثر باکتری ها نمی توانند از سوربیتول برای تامین انرژی استفاده کنند، اما می تواند به آرامی توسط استرپتوکوک موتانس، باکتری که باعث پوسیدگی دندان می شود، در دهان تخمیر شود. در مقابل، بسیاری از الکل های قند دیگر مانند ایزومالت و زایلیتول غیر اسید زا در نظر گرفته می شوند. همچنین به طور طبیعی در بسیاری از میوه های هسته دار و انواع توت های درختان از جنس Sorbus وجود دارد.

کاربرد سوربیتول در داروسازی

سوربیتول به عنوان یک داروی بدون نسخه، به عنوان ملین برای درمان یبوست استفاده می شود. همچنین سوربیتول همچنین در ساخت کپسول های نرم ژل برای ذخیره تک دوز داروهای مایع استفاده می شود.

کاربرد سوربیتول در آرایشی و بهداشتی

سوربیتول اغلب در لوازم آرایشی مدرن به عنوان یک مرطوب کننده و غلیظ کننده استفاده می شود. این ماده به طور بالقوه برای سلامت گوارش و دهان استفاده می شود. در واقع برای تولید دهانشویه و خمیر دندان نیز مصرف می شود. در صنعت آرایشی و بهداشتی برخی از ژل های شفاف را می توان تنها با سوربیتول ساخت، زیرا ضریب شکست بالایی دارد.

کاربرد سوربیتول در صنایع غذایی

به صورت تجاری از شربت ذرت برای استفاده در غذاهای بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها تولید می شود. سوربیتول به عنوان یک افزودنی ضد سرما (مخلوط با ساکارز و پلی فسفات سدیم) در ساخت سوریمی، خمیر ماهی فرآوری شده، استفاده می شود. سوربیتول علاوه بر استفاده به عنوان جایگزین قند در غذاهای کم قند، به عنوان یک مرطوب کننده در کوکی ها و غذاهای کم رطوبت مانند کره بادام زمینی و کنسروهای میوه نیز استفاده می شود. در پخت نیز ارزشمند است، زیرا به عنوان یک نرم کننده عمل می کند و روند بیاتی را کند می کند. الکل های قند اغلب در غذاها و نوشیدنی ها به جای شکر سنتی استفاده می شود تا محتوای کالری آن ها کاهش یابد.

کاربرد های سوربیتول

سوربیتول به دلایل مختلفی یک الکل قندی است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد:

• در برخی از سیگارها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود.
• مخلوطی از سوربیتول و نیترات پتاسیم به عنوان یک سوخت جامد موشک آماتور موفقیت هایی پیدا کرده است. عملکردی مشابه آب نبات راکتی مبتنی بر ساکارز دارد، اما ریخته گری آسان تر، رطوبت کمتری دارد و کاراملی نمی شود.
• سوربیتول به عنوان یک واسطه شیمیایی کلیدی بالقوه برای تولید سوخت از منابع زیست توده شناسایی شده است. بخش های کربوهیدرات موجود در زیست توده مانند سلولز تحت هیدرولیز متوالی و هیدروژنه شدن در حضور کاتالیزورهای فلزی برای تولید سوربیتول قرار می گیرند. کاهش کامل سوربیتول راه را برای آلکان هایی مانند هگزان باز می کند که می تواند به عنوان سوخت زیستی استفاده شود. هیدروژن مورد نیاز برای این واکنش را می توان با اصلاح کاتالیزوری فاز آبی سوربیتول تولید کرد.
• پلی ال های مبتنی بر سوربیتول در تولید فوم پلی اورتان برای صنعت ساختمان استفاده می شود.
• سوربیتول پس از الکتروپوراسیون مخمرها در پروتکل‌های تبدیل اضافه می‌شود و به سلول‌ها اجازه می‌دهد تا با افزایش اسمولاریته محیط بهبود پیدا کنند.

لیست قیمت سوربیتول