مونو آمونیوم فسفات

آمونیوم دی هیدروژن فسفات (ADP) که با نام مونوآمونیم فسفات (MAP) نیز شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی NH₄H₂PO₄ است. این ماده یکی از اجزای اصلی کودهای کشاورزی و برخی از کپسول های آتش نشانی است. فسفات مونو آمونیوم (MAP) منبعی پرمصرف از فسفر (P) و نیتروژن (N) است و از دو ماده تشکیل دهنده رایج در صنعت کود ساخته شده است و حاوی بیشترین فسفر در بین کودهای جامد رایج می باشد. همچنین کاربردهای قابل توجهی در اپتیک و الکترونیک دارد.

مونو آمونیوم فسفات در آب محلول است و از آن به صورت نمک بی آب در سیستم چهارضلعی، به صورت منشورهای کشیده یا سوزن متبلور می شود. این ماده عملاً در اتانول نامحلول می باشد.

مونوآمونیوم فسفات جامد را می توان در عمل برای دماهای تا 200 درجه سانتیگراد، زمانی که به آمونیاک گازی NH تجزیه می شود، پایدار در نظر گرفت.

جدول مشخصات فنی آمونیوم دی هیدروژن فسفات

تولید مونو آمونیوم فسفات

فرآیند تولید MAP نسبتا ساده است. در حالی که چندین روش برای تولید آن وجود دارد، دو روش رایج عبارتند از:

• نسبت یک به یک آمونیاک (NH₃) و اسید فسفریک (H₃PO₄) واکنش داده شده و دوغاب حاصل از MAP در یک گرانولاتور جامد می شود.
• معرفی دو ماده اولیه در یک راکتور متقاطع لوله، که در آن واکنش گرما برای تبخیر آب و جامد کردن MAP ایجاد می کند.

مزیت MAP تولیدی این است که H₃PO₄ با کیفیت پایین تر را می توان در مقایسه با سایر کودهای فسفر که اغلب به درجه خالص اسید بیشتری نیاز دارند، استفاده کرد.

به طور کلی مونو آمونیوم فسفات به صورت صنعتی با واکنش گرمازا اسید فسفریک و آمونیاک به نسبت صحیح تهیه می شود و سپس MAP کریستالی رسوب می کند.

واکنش تولید MAP :

NH₃ + H₃PO₄ → NH₄H₂PO₄

این ترکیب در طبیعت به عنوان ماده معدنی کمیاب بی فسفامیت ظاهر می شود. در ذخایر گوانو تشکیل شده است. یک ترکیب مرتبط، که همتای مونوهیدروژنی است و از فسفامیت حتی کمیاب‌تر است.

ساختار شیمیایی مونو آمونیوم فسفات

کاربرد مونوآمونیوم فسفات در کشاورزی

بیشترین استفاده از مونوآمونیم فسفات از نظر وزنی در کشاورزی به عنوان یک ماده تشکیل دهنده کودها است. خاک را با عناصر نیتروژن و فسفر به شکل قابل استفاده توسط گیاهان تامین می کند. برچسب NPK آن 12-61-0 (12-27-0) است، به این معنی که حاوی 12 درصد وزنی نیتروژن عنصری و 61 درصد پنتوکسید فسفر یا 27 درصد از فسفر عنصری، می باشد.

MAP سالهاست که یک کود دانه ای مهم بوده است. این محلول در آب است و به سرعت در خاک به اندازه کافی مرطوب حل می شود. پس از انحلال، دو جزء اصلی کود دوباره از هم جدا می شوند تا آمونیوم (NH₄⁺) و فسفات (H₂PO₄^–) آزاد شوند که گیاهان برای رشد سالم و پایدار به هر دوی آن ها تکیه می کنند.

pH محلول اطراف گرانول نسبتاً اسیدی است و MAP را به کود مطلوبی در خاک های خنثی و با pH بالا تبدیل می کند. مطالعات زراعی نشان می دهد که در اکثر شرایط، تفاوت معنی داری در تغذیه فسفر بین کودهای تجاری مختلف فسفر در اکثر شرایط وجود ندارد.

پرورش دهندگان MAP دانه ای را در نوارهای متمرکز زیر سطح خاک در مجاورت ریشه های در حال رشد یا در نوارهای سطحی اعمال می کنند. همچنین معمولاً با پخش در سطح مزرعه و مخلوط کردن در خاک سطحی از طریق خاکورزی استفاده می شود.

به صورت پودر، MAP جزء مهم کودهای سوسپانسیون است. هنگامی که MAP با H₃PO₄ به ویژه خالص ساخته می شود، به راحتی در محلول شفافی که به صورت محلول پاشی پراکنده شده یا به آب آبیاری اضافه می شود، حل می شود. محتوای معادل مونوآمونیوم فسفات، P₂O₅  با خلوص بالا، معمولاً 61 درصد است.

بهترین کود دانه ای جامد برای تامین فسفر و نیتروژن محصولات کشاورزی که به راحتی قابل جذب هستند. این مواد مغذی برای جوانه زدن سریع و پوشش گیاهی حیاتی هستند. اسیدی شدن متوسط موقت محلول خاک در اطراف گرانول کود بیشترین تأثیر را برای سیستم های تغذیه در خاک هایی با واکنش خنثی و قلیاییت کم دارد. نیتروژن آمونیاکی به جذب بهتر فسفر توسط گیاهان کمک می کند.

کاربردهای مونو آمونیوم فسفات

• این ترکیب جزء پودر ABC در برخی از کپسول های آتش نشانی شیمیایی خشک است.
• فسفات مونوآمونیم به دلیل خاصیت انکسار مضاعف، یک کریستال پرکاربرد در زمینه اپتیک است. در نتیجه ساختار بلوری چهارضلعی آن، این ماده دارای تقارن نوری تک محوری منفی با ضریب شکست معمولی در طول موج های نوری است.
• MAP در الکترونیک نیز کاربرد دارد. بلورهای فسفات مونوآمونیم، پیزوالکتریک هستند. خاصیتی که در برخی مبدل‌های سونار فعال مورد نیاز است (جایگزین آن مبدل‌هایی است که از مغناطیسی انقباض استفاده می‌کنند). در دهه 1950، بلورهای ADP تا حد زیادی جایگزین کریستال‌های نمک کوارتز و روشل در مبدل‌ها شدند، زیرا کارکرد آن‌ها از کوارتز آسان‌تر است و بر خلاف نمک روشل، روان نیستند.
• برای ساخت اسباب بازی مصرف می شود. زیرا نسبتا غیرسمی است و یک ماده محبوب برای پرورش کریستال های تفریحی است و به عنوان کیت های اسباب بازی مخلوط با رنگ های مختلف به فروش می رسد.
• به عنوان خمیرمایه، تنظیم کننده خمیر، مواد غذایی مخمر، مواد افزودنی تخمیر دم کردن و بافر در صنایع غذایی، کاربرد دارد.
• بازدارنده آتش برای چوب، کاغذ و پارچه می باشد.
• به عنوان پخش کننده برای صنایع پردازش و رنگرزی الیاف مصرف می شود.
• لعاب برای میناکاری است.
• عامل همکار برای پوشش ضد حریق و عامل ضد عفونی کننده برای ساقه کبریت و هسته شمع می باشد.
• در صنعت چاپ بشقاب و تولید دارو نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

لیست قیمت مونو آمونیوم فسفات